read back

)» حسین عبدالمحمدی مدیرگروه تاریخ اهل بیت جامعه المصطفی العالمیه نیز در این برنامه گفت: از میان شرق شناسان در حوزه مطالعات تاریخی جهان اسلام، پرفسور ویلفرد مادلونگ یکی از چهره های شاخص به شمار می آید که به رعایت انصاف و بی طرفی مشهور است. وی آثار متعددی در حوزه تاریخ و معارف اسلامی پدید آورده است که یکی از مهم ترین آنها کتابی است با عنوان «جانشینی حضرت محمد (ص)». این کتاب که با روش تاریخی مسأله جانشینی پیامبر اکرم (ص) و حوادث دوران خلفا تا زمان معاویه را بررسیده است، در مواردی تحلیل های ارزشمندی را ارائه داده و نسبت به دیگر آثار خاورپژوهان منصفانه تر و عالمانه تر تدوین شده است، اما با این وجود، خلأها و کاستی های بسیاری در آن به چشم می آید. او افزود: مادلونگ در مقدمه کتاب جانشینی حضرت محمد (ص) نظر خودش را در باره مسأله جانشینی حضرت محمد (ص) چنین ابراز می دارد: «…قرآن به طوری که همه می‌دانند، هیچ پیش‌بینی و یا حتی اشاره‌ای به جانشینی محمد صلّی اللّه علیه و آله نکرده و به همین علت مورخان غیر اسلامی در این مورد تقریبا از آن چشم پوشیده‌اند ». در بررسی این ادعا باید گفت که چنین اظهارنظری، ناشی از تحمیل پیش فرض های ذهنی بر قرآن است؛ زیرا قرآن کریم درآیات متعددی جانشین پیامبر اسلام را با صفات و ویژگی ها، معرفی کرده است، گرچه به دلایل مشخصی از فرد خاصی به عنوان جانشین حضرت، اسم نبرده است. تحلیل محتوایی این دسته آیات و روایات فراوانی که از پیامبر اکرم (ص) در توضیح آن ها، نقل شده است تردیدی در این امر باقی نمی گذارد. برخی از این آیات عبارتند از: آیه ولایت، آیه اولی الامر، آیه تبلیغ و آیه اکمال دین. در این جا به دلیل ضیق مجال، بررسی این آیات و روایاتی که مرتبط با این آیات است، میسور نیست و ناگزیریم به آثار مستقلی که دانشمندان شیعه در این زمینه، پدیدآورده اند، ارجاع دهیم. در این آثار شواهد و حتی دلایل بسیاری از آیات مربوطه نسبت به جانشینی رسول(ص) ارائه شده است. او تأکید کرد: از آن جا که پیش فرض مادلونگ مبنی بر عدم وجود آیه ای از قرآن در مسأله جانشینی و عدم تعیین جانشین از سوی پیامبر اکرم (ص)، شکل گرفته است، سعی دارد این پیش فرض های خود را بر تاریخ و گزاره ها و شواهد تاریخی تحمیل کند. وی برهمین اساس، مدعی است همان گونه که قرآن اشاره به مسأله جانشینی نداشته است، پیامبر اکرم (ص) نیز هیچ برنامه ای برای این مسأله نداشته است. در ارزیابی این ادعا می توان گفت که نویسنده، نداشتن برنامه از سوی پیامبر (ص) برای جانشینی اش را مفروض گرفته و در صدد یافتن دلایل آن بر آمده است؛ در حالی که هم مفروض و هم توجیهات او، مردود و بر خلاف دلایل عقلی و نقلی است